ارائه نمونه درست به آزمایشگاه بسیار مهم است ؛ به همین خاطر به دستورالعمل ها و آمادگی های لازم برای انجام آزمایش های مهم و رایج در آزمایشگاه ها می پردازیم . دستورالعمل قند خون 2 ساعت پس از غذا: شب قبل از آزمایش حداقل 8 ساعت ناشتا باشید و در طی ناشتایی از خوردن چای و قهوه پرهیز نمائید . پس از اینكه نمونه خون ناشتا از شما گرفته شد صبحانه معمولی كه هر روز می خورید را میل نمائید . وقتی اولین لقمه صبحانه را خورید ساعت را یادداشت كنید نمونه گیری دقیقا" 2 ساعت پس از ساعت مذكور انجام می پذیرد . حتی الامكان صبحانه را در آزمایشگاه صرف نموده و تا زمان انجام آزمایش در آزمایشگاه منتظر بمانید . قبل از انجام آزمایش ( در طی مدت ناشتایی شب قبل ) و در حین 2 ساعت بعد سیگار نكشید . در طول آزمایش ( در طی 2 ساعت ) از ورزش و پیاده روی خودداری نمائید . آزمایش را حتما" قبل از ساعت 10 صبح شروع كنید و از انجام آن در ساعات دیرتر اجتناب كنید . در طی این دو ساعت از خوردن هر نوع خوردنی و آشامیدنی(آب در حد متعارف اشكالی ندارد) خودداری نمایید. آزمایش قند ناشتا و دو ساعت پس از غذا را در یك روز انجام دهید. دستور العمل جمع آوری ادرار تمیز برای كشت و آزمایش كامل ادرار: نمونه ادرار برای تشخیص انواع عفونت های دستگاه ادراری و اثبات وجود برخی از مواد و سلولها از جمله قند ، پروتئین ، خون ، گلبول های سفید و گلبول های قرمز تحت بررسی قرار گرفته و در صورت لزوم كشت داده می شود اگر نمونه ادرار در زمان جمع آوری آلوده شود نتایج ازمایش ادرار و كشت آن خصوصا" از نظر تشخیص عفونت ها دچار اشكال خواهد شد ، لذا باید نكات زیر را رعایت نمود: ویژه بانوان : پیش از انجام آزمایش از نوشیدن مقادیر زیاد آب و سایر مایعات اجتناب نمایید. دست های خود را كاملا" با صابون و آب شسته و به خوبی با دستمال كاغذی خشك کنید. توجه داشته باشید كه : بهترین نمونه برای تشخیص عفونت های ادراری نخستین نمونه ادرار صبحگاهی است . درب ظرف ادرار را با احتیاط باز كنید ؛ بدون آن كه دست شما با سطح داخلی ظرف یا درب آن تماس پیدا كند . با یك دست چین های پوستی دستگاه تناسلی را از هم باز كرده و با دستمال یكبار مصرف اطراف مقعد و پیش آبراه را از جلو به عقب تمیز كنید . این كار را دو بار و هر بار با یك دستمال جدید تكرار كنید . پس از اینكه جریان ادرار شروع شد ، قسمت اولیه ادرار ( چند قطره اول ) را دور ریخته و بقیه ادرار را با حجم 30 میلی لیتر ( حداقل نصف ظرف ) جمع كنید . توجه داشته باشید كه ظرف مذكور تحت هیچ عنوان با پوست اطراف ناحیه تناسلی تماس پیدا نكند . درب ظرف نمونه را بسته و آن را به آزمایشگاه تحویل دهید . ویژه آقایان: پیش از انجام آزمایش از نوشیدن بیش از حد مایعات اجتناب نمائید. دست های خود را كاملا " با آب صابون شسته و به خوبی با دستمال كاغذی خشك كنید. درب ظرف ادار را با احتیاط باز كنید ؛ بدون آن كه دست های شما با سطح داخلی ظرف یا درب آن تماس پیدا كند. سر آلت را با دستمال مرطوب یكبار مصرف دو بار و هر بار با استفاده از یك دستمال جدید تمیز كنید. مراقب باشید كه سر آلت به سطح داخلی ظرف نخورد. مقدار كمی از قسمت اول ادرار ( چند قطره اول ) را به داخل توالت تخلیه كرده و حدود 30 میلی متر ( نصف ظرف نمونه ) از آن را جمع كنید. درب ظرف نمونه را بسته و آن را تحویل آزمایشگاه دهید. مراجعه كننده گرامی : در صورتی كه نمونه ادرار در منزل تهیه می شود : حتما" پس از جمع آوری ادرار باید آن را در طبقه پائید درب یخچال قرار دهید. نمونه ادار را تقریبا" تا 12 ساعت پس از جمع آوری می توان در یخچال نگهداری نمود. در زمان انتقال نمونه ادرار به آزمایشگاه آن را در كنار یخ قرار دهید.

نمونه ادار 24 ساعته برای تشخیص بسیاری از بیماری ها مخصوصابیماریهای كلیوی مورد استفاده قرارمی گیرد. نمونه باید دقیقا طی 24 ساعت جمع‌آوری گردد. به همین منظور گالن‌هایی از سوی آزمایشگاه در اختیار شما قرار می‌گیرد كه برخی از آنها حاوی مواد نگهدارنده مایع یا جامد است. نكته مهم این است كه شما نباید تحت هیچ شرایطی این مواد را خالی كرده یا آنها را بو كنید‌. برای جمع آوری ادرار 24 ساعته هیچگاه از ظروفی غیر از ظرف‌هایی كه آزمایشگاه در اختیار شما قرار می‌دهد استفاده نكنید. ضمنا رعایت موارد ذیل ضروری است: در ابتدای جمع‌آوری نمونه، دفع ادرار را انجام داده و آن را دور بریزید زمان را دقیقا یادداشت نمایید ( مثلا ساعت 6 صبح). به مدت یك شبانه‌روز (24 ساعت) یعنی تا ساعت 6 صبح فردا تمامی نوبت‌های دفع ادرار را در ظرف مخصوص جمع‌آوری نمایید. توجه 1: آخرین نوبت دفع ادار باید راس همان ساعتی كه جمع‌آوری ادرار شروع شده بود انجام و در ظرف مخصوص جمع‌آوری نمونه ریخته‌شود. توجه 2 : در صورت امكان ادرار را مستقیما داخل گالن نریزید و از ظرف‌های استریل ادرار جهت این كار استفاده نمائید.

در طول جمع‌آوری ادرار باید ظرف جمع‌آوری دور از دسترس كودكان و در جای خنك (ترجیحا در یخچال) نگهداری شده و بلافاصله پس از اتمام كار به آزمایشگاه تحویل داده شود.

رایج‌ترین كاربرد آزمایش مدفوع تشخیص انواع مختلف انگل های بیماریرا در روده است. افرادی كه تحت آزمایش مدفوع قرار می گیرند ، باید برای مدت 7 تا 10 روز پیش از انجام این ازمایش از درمان با روغن كرچك یا روغن های معدنی ، بیسموت ، منیزیم ، تركیبات ضد اسهال ، تنقیه با باریوم و مصرف آنتی بیوتیك ها خودداری نمایند . بهتر است این آزمایش در سه نوبت انجام شود .نمونه مدفوع باید مستقیما" در ظرفی كه از طرف آزمایشگاه در اختیار بیمار قرار می گیرد جمع آوری شود . اگر بیمار بستری است. نمونه را در یك ظرف خشك جمع آوری نموده و سپس با استفاده از چوب مخصوص آبسلانگ ) . نمونه را به ظرف برچسب دار منتقل نمائید . نمونه مدفوع نباید با ادرار یا آب آلوده شود زیر ادرار می تواند برخی از انگل های فعال را از بین ببرد . بیماران باید نمونه جمع آوری شده را مخصوصا" در موارد مشكوك به اسهال خونی بلافاصله به آزمایشگاه تحویل دهند . اگر انجام آزمایش حداكثر تا 30 دقیقه پس ازجمع آوری نمونه امكان پذیر نباشد لازم است تا نمونه در یخچال قرار داده شود .

آمادگی قبل از آزمایش - گاهی اوقات خونریزی های مختصری در بخش های مختلف دستگاه گوارش اتفاق می افتد كه به علت كم بودن با چشم دیده نمی شود . بنابر این باید با روش های آزمایشگاهی تشخیص داده شود . بهتر است این آزمایش در 3 نوبت انجام شود . برای انجام این آزمایش باید نكات زیر را رعایت نمائید : 48-72 ساعت پیش از آزمایش و در طی دوره جمع آوری نمونه مدفوع از خوردن گوشت قرمز ؛ گوشت سفید ( مرغ و ماكیان ) ماهی ، شلغم و تربچه خودداری كنید. مصرف قرص های آهن و فرفولیك ، كپسول هماتینیك و ففول ، ایندومتاسین ، گلشیسین ، اسپیرین ، بروفن ، كورتون ها و ویتامین C باید 48 ساعت پیش از انجام آزمایش قطع شود . در صورت داشتن سابقه خونریزی از لثه 48 ساعت پیش از انجام آزمایش از مسواك زدن و كشیدن نخ دندان اجتناب نمائید. نمونه باید سریعا" به آزمایشگاه تحویل داده شود. نمونه مدفوع نباید با ادرار یا سایر مواد آلوده شود.

آزمایش بر روی مایع منی به منظور تشخیص علت نازایی در مردان مورد استفاده قرار می گیرد . نمونه باید ترجیحا" در آزمایشگاه تهیه شود ، در غیر این صورت باید آن را در مدت كمتر از نیم تا یك ساعت به آزمایشگاه تحویل داد . درهنگام تحویل نمونه به ازمایشگاهزمان دقیق جمع آوری آن را به مسئول پذیرش اعلام نمائید. نمونه باید پس از 3 تا 5 روز پرهیز از نزدیكی یا انزال تهیه شود و نمونه هایی كه پیش از دو روز یا پس از هفت روز از آخرین نزدیكی جمع آوری می شود برای انجام آزمایش مناسب نیست. وجود تب در خلال 3 روز پیش از انجام آزمایش ، نتیجه را تحت تاثیر قرار می دهد . بهترین نمونه منی نمونه ای است كه از طریق تحریك مصنوعی تهیه شده و در ظرف مخصوصی كه از طرف آزمایشگاه در اختیار شما قرار داده شده جمع آوری می گردد. نمونه جمع آوری شده توسط گاندوم برای آزمایش مناسب نیست. باید دقت شود كه تمام نمونه منی در ظرف مخصوص ریخته شود زیرا در غیر این صورت باعث به دست آمدن نتیجه غیر واقعی خواهد شد. قبل از ریختن نمونه به داخل ظرف بهتر است با در دست گرفتن ظرف، دمای آن را به حدود 37 درجه سانتی گراد ( درجه حرارت بدن ) برسانید. از قراردادن نمونه در حرارت های كمتر از 30-37 درجه و بالاتر از 40 درجه سانتی گراد خودداری نموده و سعی كنید تا زمان تحویل نمونه به آزمایشگاه آن را در دمای نزدیك به حرارت بدن ( 37 درجه سانتی گراد ) نگهداری كنید .

انجام آزمایش منی در این افراد مانند آزمایش معمولی منی است با این تفاوت كه:

• این آزمایش باید حداقل دو ماه پس از بستن لوله انجام شود.
• در طی 24 ساعت پیش از انجام آزمایش نباید نزدیكی صورت پذیری یا مایع منی به هر علت دفع شود.
• در صورتی كه نمونه در خارج آزمایشگاه تهیه شده است باید هر چه سریع تر به آزمایشگاه منتقل شود .

توجه: نمونه مایع منی كه از زمان جمع آوری آن بیش از نیم تا یك ساعت گذشته باشد ، فاقد ارزش تشخیصی می‌باشد.

نام دیگرآن، آزمایش پاپ اسمیر می‌باشد. این آزمایش به منظور شناخت زودرس سرطان دهانه رحم انجام می شود و به علاوه در زمان انجام آن می توان به التهاب دهانه رحم و عفونت های آن نیز پی برد. رعایت چند نكته پیش از انجام این آزمایش ضروری است : از 72 ساعت قبل از انجام آزمایش از دوش واژینال (شستشوی داخل واژن با آب یا مواد ضد عفونی كننده ) پرهیز نمائید. از نمونه برداری در زمان قاعدگی ، خونریزی فعال یا دوره های التهابی اجتناب كنید . انجام این آزمایش از اواسط دهه چهارم زندگی در آقایان توصیه می شود ( بطور منظم و حداقل سالی یكبار). در صورتی كه اخیرا" معاینه پروستات شده اید آزمایش را حداقل یك هفته به تعویق بیندازید . حداقل باید 48 ساعت از آخرین انزال ( مقاربت یا دفع منی به هر نحو ) گذشته باشد . در صورتی كه اخیرا" از پروستات سونوگرافی كرده اید جواب آن را به مسئول آزمایشگاه نشان دهید .

هر چند انجام آزمایش هورمون های تیروئید نیاز به رعایت محدودیت مصرف غذا و مایعات ندارد اما به علت اثری كه افزایش چربی های خون بر نتایج آزمایش های تیروئید دارد ، حداقل 3 ساعت قبل از آزمایش ، غذا نخورید . در صورت مصرف دارو حتما" باید با پزشك مربوطه در مورد قطع یا ادامه مصرف آنها گفتگو نمائید و آزمایشگاه را از این موضوع مطلع سازید .

پرولاكتین كه از بخشی از مغز ( هیپوفیز ) ترشح می شود هورمونی است كه در طی دوره حاملگی و شیردهی 10 تا 20 برابر افزایش می یابد . انجام این آزمایش در اختلالات هورمونی از جمله به هم خوردن نظم عادت ماهیانه در خانم ها و نیز بیماران مشوك به تومور هیپوفیز كمك كننده است.

بیماران باید نكات زیر را پیش از انجام این آزمایش رعایت كنند:

• باید حداقل 2 ساعت و حداكثر 3 ساعت بعد از بیدار شدن از خواب نمونه خون بدهند.
• نمونه‌هایی كه زود تر از این زمان تهیه شوند افزایش ناشی از خواب را نشان خواهند داد.
• در شب قبل از آزمایش ، لباس گشاد و راحت بپوشند و از پوشیدن لباس های تنگ خصوصا در ناحیه سینه و پستان ها اجتناب نمایند.
• معاینه و نیز تحریك پستان ها طی 24 ساعت قبل موجب اشتباه در نتیجه آزمایش می شود.
• بیماران باید از نزدیكی و تماس جنسی در شب قبل خودداری كنند.
• طی 12 ساعت قبل از انجام آزمایش از ورزش و فعالیت های شدید بدنی خودداری نموده و مصرف قرص های ضد بارداری، كلروپرومازین و متیل دوپا را پس از مشورت با پزشك معالج قطع نمایند.
• استرس در زمان انجام آزمایش خصوصا در طی 30 دقیقه پیش از آن موجب نتایج اشتباه می شود ، لذا بیماران باید استرس خود را در زمان آزمایش به حداقل برسانند.

توجه به چند نكته مهم:

• آزمایش قند خون ناشتا را پس از 8 ساعت ناشتایی انجام دهید ( توجه داشته باشید كه این مدت ناشتایی باید در طی شب باشد).
• آزمایش تری گلیسیرید ( یكی از چربی های خون ) حداقل نیاز به 12 ساعت ناشتایی دارد.
• برای انجام آزمایش نیتروژن اوره خون ( BUN ) 4-8 ساعت ناشتایی كافی است. بعلاوه بیمار باید حداقل در طی 2-3 روز پیش از انجام آزمایش از مصرف غذاهای حاوی گوشت زیاد خودداری نماید. انجام این آزمایش در كنار آزمایش كراتینین اطلاعات دقیق تری از نحوه عملكرد كلیه ها در اختیار پزشك معالج قرار خواهد داد.
• انجام آزمایش اسید اوریك و اوره خون نیاز به حداقل 8 ساعت ناشتایی دارد.
• آزمون تعیین عیار پادتن ضد میكروب هلیكوباكتر پیلوری كه یكی از عامل مهم مولد ورم و زخم های معده است نیاز به آمادگی خاصی ندارد اما بهتر است كه بیمار شب قبل غذای چرب مصرف نكند زیرا افزایش چربی خون می تواند نتیجه این آزمایش را مخدوش نماید.